Villabonako Udala

Kategoria: Nabarmenak

Amasa-Villabonako udalak euskara sustazteko hainbat konpromiso hartu ditu Euskararen egunean

Pasa den azaroaren 26an izandako udalbatzan, udal gobernu taldeak euskararen egunaren harira konpromiso zehatz ugari jasotzen zituen Erakunde Adierazpena aurkeztu zuen. Adierazpen honen bidez, pisuzko hainbat konpromisoak hartu ditu Amasa-Villabonako udal gobernuak, besteak beste, udalaren kontratuetan hizkuntza irizpideak ezartzea, euskara ikasteko laguntzen bidez euskara ikastearen doakotasuna mantentzea eta Amasa-Villabonako udala UEMAren (Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearen) partaide izateko ibilbide bat abiatzea. Ez dira nolanahiko konpromisoak, eta hauen bidez hizkuntza politika ausart eta eraginkorra garatu nahi du udal gobernuak.

Aipatu behar da oposizioko talde politikoek ez zutela testua babestu, EAJ-PNV eta PSEko ordezkariek abstentziora joatzea erabaki zutelarik. EAJ-PNVko bozeramailearen esanetan, zalantzak dituzte adierazpenean jasotzen diren diren hainbat punturekin; Kontratazioetan hizkuntza irizpideak ezartzearekin, UEMAren partaide izatearekin, Euskaran Ados! lan mahaiaren izaerarekin, euskarazko tokiko komunikabideen lerro editorialarekin etab. Horregatik udalbatza berean beste testu bat aurkeztu zuen EAJ-PNV alderdiak, Eudel-en EH Bildu, EAJ-PNV eta PSEren artean adostua zena. Udalbatzak aho batez onartua zuen. Hemen irakur dezakezue: Bide berriak, modu berriak Ongi etorri etorkizunera! 

Honakoa da Udal Gobernuak aurkeztutako eta aldeko 7 botorekin eta 6 abstentzioren emaitzarekin onartu zen Erakunde Adierazpena:

Erakunde Adierazpena Euskararen Eguna dela eta

Zioa

Aurten, 60 urte betetzen dira Eusko Ikaskuntzak, 1949. urtean, Euskararen Nazioarteko Eguna abenduaren 3an ospatzea erabaki zuenetik. Hirurogei urte igaro arren, oraindik orain, Euskal Herriko hizkuntza berreskuratzeko premia larriak bere horretan dirau.

Egia da euskaltzale eta ekintzaile askoren ahaleginak ez direla alferrikakoak izan, eta euskara orain dela 50 urte baino hobeto dagoela, askoz hobeto, baina ez aski.

Egia da, azken urteotan, lortu dugula Euskal Herriko lurralde guztietan aurrera urrats esanguratsuak egitea ere. Egun, inoiz ez bezala, euskaldunok berariazko erakundeak dauzkagu: Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, alde batetik; Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan, bestetik; eta Nafarroa Garaian, azkenik. Baina ez daukagu hizkuntza politika bateraturik. Eta, gaur gaurkoz, asko egin dezakegu hainbat eremutatik hasita.

Badakigu, nola ez, edozein hizkuntza gutxituren arazo behinena, transmisiotik harago, erabilera dela, hizkuntza biziberritzea berau erabiltzea dela, alegia. Baina euskararen erabilera, xedea bada ere, ez da areagotuko, oinarrian ez badu hiztun talde zabala, sendoa, trinkoa eta engaiatua.

Hizkuntza gutxitu baten normalizazio prozesuaz ari garenean bi elementu izaten ditugu beti buruan. Batetik, hizkuntza hori normalizatzeko pertsonek hizkuntza gutxitua ezagutu behar dute, eta, bestetik, pertsona horiek hizkuntza erabili ahal izateko espazioak behar dituzte. Biak ala biak dira beharrezkoak, baldin eta hizkuntza hori normalizatuko bada.

Horregatik diogu lurgune euskaldunek edo arnasgune geografikoek berebiziko garrantzia dutela euskararen normalizazio prozesuan. Euskaldun kopuru handia duten herriak eta auzoak dira euskaraz normaltasunez eta naturaltasunez bizi direnak, eta normalizatutako edozein hizkuntzak bete beharko lituzkeen funtzioak betetzen ditu euskarak, herri horien egunerokoan. Amasa-Villabona ere, askok uste ez badute ere, euskararen arnasgunea da; herritarren %74a euskara ulertu eta hitz egiteko gai da, lau biztanletik hiru. Honek ardura berezia ezartzen digu, zoritxarrez Euskal Herriko lurralde zabaletan ez baitute guk dun oinarri sendoa euskaraz biziko den udalerria izatera iristeko.

Urrats berriak egin behar dira, lurgune euskaldunen eta arnasguneen garapen iraunkorra bermatzeko oinarriak proposatuz. Izan ere, eremu horiek sendotzean eta zabaltzean datza normalizazio prozesu orokorraren arrakasta, hein handi batean.

Ugari dira berariazko lanketa eskatzen duten alorrak, eta horien guztien artean bada bat gizarte bizitzaren erdigunean dagoena: ekonomia, lana eta kontsumoa biltzen dituen arloa, hain zuzen ere, gizartearen eta herritarron bizitzaren motor nagusia baita.

Arlo sozioekonomikoak eta euskararen erabilerak elkarri egin behar dioten ekarpenaren garrantzia ez da gutariko inorentzat ezezaguna. Bai baitakigu ez dela hizkuntza normalizaziorik lanaren, ekonomiaren eta kontsumoaren munduan erro sakonik ez duenik. Sendoak dira, alor horretan ere, eragile nagusiak egiten ari diren urratsak. Eta horietan lehena, zalantzarik gabe, euskararen erabilera askotariko erakundeen izaeraren ezaugarrien artean txertatzea dago.

Erakunde Adierazpena:

Hori horrela, Amasa-Villabonako udalak, honako konpromisoak hartzen dituela adierazten du 2019ko Euskararen Nazioarteko Egunean:

1. Erakundeak lehentasunez erabiltzea euskara, bere jakinarazpen eta gainerako erakunde, hornitzaile zein elkarteekiko harremanetan.

2. Gure administrazio publikoaren kontratuetan hizkuntza irizpideak ezartzea.

3. Administrazio publikoen kontratazioetan ziurtagiriak (Bikain eta Bai Euskarari, besteak beste) bateratu eta indartzeko neurriak hartzea.

4. Euskararen erabilera sustatzen duten hainbat tresna sustatzea. Hala nola, softwarea eta oinarrizko aplikazioak euskaraz, astialdirako IKT produktuak, .eus domeinua eta euskararen erabilera interneten.

5. UEMA (Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea) babestu, indartu eta zabaltzea.

6. Amasa-Villabonako udala UEMAren partaide izateko ibilbide bat abiatzea, arnasguneen inguruko gizarte sentsibilizazioa garatuz. UEMAren partaide izatearen ondorioz, udalerri euskaldunetara egokitutako tresna, zerbitzu eta baliabideak eskuragarri izatea bermatuko da gure udalerrian.

7. Hitzarmenak sustatzea euskarazko tokiko komunikabideen jasangarritasun ekonomikoa eta egonkortasuna bermatzeko.

8. Euskararen erabilera eta presentzia bermatzea erabiltzen ditugun komunikabide guztietan.

9. Kirol arloa euskalduntzeko bidean lan egitea, federazioekin eta tokiko klubekin elkarlanean.

10. Gazteentzako euskarazko aisialdi zerbitzuak sustatu eta zabaltzea.

11. Familia eremuetan euskararen erabilera eta transmisioa sustatzea.

12. Euskara ikasteko laguntzen bidez, euskara ikastearen doakotasuna mantentzea.

13. Enpresetan euskararen erabilera normalizatzeko ekimenak bultzatzea, euskara laneko eta zerbitzuetako hizkuntza izan dadin.

14. Eremu guztietako eragileekin (hau da, enpresa elkarteekin, sindikatuekin, gremioekin, merkataritza elkartearekin eta beste hainbat erakunderekin) akordioak lortzea, euskararen normalizazioa bultzatzeko lana har dezaten.

15. Euskaran Ados! deitutako mahai ireki eta parte hartzailearen bidez herriko norbanako, gizarte eragile, elkarte eta euskalgintzarekin batera bideratu den elkarlanari eustea. Datozen urteetarako Euskara Sustatzeko Ekintza Plana denen artean adostea izango da mahai honen zeregin edo misio garrantzitsuenetako bat.

Kategoria: Albisteak

Euskararen eguna Amasa Villabonan

Amasa-Villabonako Eskaran Ados! mahai parte hartzaileak #Hitzolariak ekimena antolatuko du aurtengo euskararen egunean. Tolosaldeko Galtzaundi euskara taldeak gure eskualdeko 28 herrietan garatuko duen ekimen honen bidez, euskarak, gure hitzkuntzak dituen hitz bereziak bildu nahi dira plazetan. 

Gurean, Malkar plaza izango da euskararen eguneko elkargunea. Bertan ezarriko da euskarazko hitzak zintzilikatzeko sarea, gpogoan izan hitzaz gain bere esanahiak ere idatzi beharko dela. Hitzak hiru motatakoak izan daitezke: Amasa-Villabonan edo inguruko herrietan soilik erabiltzen diren hitz bereziak, gizarteko sektore jakin bateko hitzak edota asmatutako hitzak baina esanahi berri bat emanda.

Gehiago irakurri...

Kategoria: Nabarmenak

Indarkeria matxistaren kontrako eguna: Erakunde Adierazpena

Azaroeren 26ko Osoko Bilkuran, indarkeria matxistaren kontrako nazioarteko eguna dea eta, udal gobernuak proposatutako Erakunde Adierazpena onartu zen talde politiko guztien aldeko botoekin. Erakunde Adierazpen honen bidez, Amasa-Villabonako udalak hainbat konpromiso hartzen ditu bere gain, udal politika feminista aktibo eta eraginkor bat garatzeko datozen urteetan.

Honakoa da Erakunde Adierazpenaren testu osoa:

AZAROAK 25, EMAKUMEEN KONTRAKO INDARKERIA EZABATZEKO NAZIOARTEKO EGUNA

Azaroaren 25a, emakumeen kontra burutzen den indarkeria mota oro, guztiz onartezina dela esateko eguna da; gainera, indarkeria sortzen duten eragile eta egitura guztiak errefusatzen ditugula esateko eguna da eta gure herrian ez dugula ez bakerik ez normalizaziorik izango emakume izate hutsagatik emakumeak hiltzen eta erasotzen jarraitzen den bitartean aldarrikatzeko eguna. Horregatik, egun honetan erakunde publikook, borroka horretan dugun lehentasunezko eragile-izaera berretsiz, konpromiso zehatzak hartu behar ditugu.

Beraz, Amasa-Villabonako udal gobernuak honako adierazpen instituzional hau aurkeztu nahi du, Osoko Bilkuran eztabaidatu eta ondoren onartzeko

ZIOA:

Azaroaren 25a “Emakumeen kontrako indarkeria ezabatzeko nazioarteko eguna” dela-eta, Amasa-Villabonako udalak, bere egiten du gure udalerria, indarkeria matxistarik gabeko gune gisa eraikitzeko ardura. Eta lehentasunezko konpromiso politikoa berresten du indarkeria mota horren adierazpen guztien kontrako borrokan, egiturazko jatorriaren eta betikotzen duen normalizazioan eraginez, orden sozial patriarkala ezinbestez aldatzeko eta, emakumeak libre biziko diren justizian eta berdintasunean oinarritutako elkarbizitza eta emakumeen eta gizonen arteko harreman ereduak errealitate bihurtzeko xedez.
Euskal Herrian, estatistikak aspalditik ari dira agerian uzten indarkeria matxistak gora egiten jarraitzen duela: urtea hasi denetik 3 emakume erail dituzte. Hala ere, ezin dugu ahaztu indarkeria honen adierazpen gehienek, egunero gertatzen direnak, normalizatuak eta inbisibilizatuak jarraitzen dutela.

Nola hedabideak, publizitatea, telebista, hezkuntza eredua, emakumeen errepresentazio justuaren falta eremu guztietan edo euren presentzia genero estereotipo eta rol diskriminatzaileak bultzatuz, hala sinesmenak, praktikak eta jarrerak, besteak beste, injustua den eta emakumeak gutxiesten dituen orden sozialaren parte dira. Orden hori soziala, kulturala, ekonomikoa eta sinbolikoa da, bizitzaren arlo guztiak blaitzen ditu, publikoak nahiz pribatuak, eta, emakumeak genero mandatu patriarkalapean izateko asmoz, indarkeria matxistaren adierazpen guztiak erabiltzen ditu.

Erailketa matxistek gero eta arreta mediatiko gehiago erakartzen duten heinean, (gehienetan emakumeak berbiktimizatzeko edo erantzukizuna emakumeengan uzteko errelatoekin), jendarteak irmoki gaitzesten ditu. Gure ardurak, ordea, haratago joan behar du: indarkeria mota latz hauek legitimatzen eta errazten dituzten indarkeria matxistak, mezu eta adierazpen desberdinen bidez egindakoak guztiak, ikusarazi behar baititugu: jendartean onarpen zabala dutenak eta normalizatuak mantentzen direnak, emakumeek egunero jasaten dituztenak, eta hala izan ez arren intentsitate baxu gisako identifikatzen direnak. Besteak beste, musika munduko hainbat letra zein jarrerek, filme zein bideojokoetako rolek edo hedabideek transmititzen duten indarkeria sinbolikoaz ari gara, emakumeen bizitzak eta gorputzak kontrolatzeko saiakerak, eremu guztietan femeninotzat jotzen denaren gutxiespenenaren bidez gauzatzen den indarkeria psikologikoaz edo soldata txarretan edo lan baldintza prekarioetan antzeman dezakegun indarkeria ekonomikoaz ari gara.

Aurten, mugimendu feministaren beste mugarri batean, milaka emakumek hartu dituzte Euskal Herriko kaleak, aski dela ozen esateko; milaka emakumek planto egin dute emakumerik gabe mundua gelditzen dela bisibilizatzeko; eta beste horrenbestek aldarrikatu dute sistema judiziala patriarkala dela eta emakumeak babestu beharrean ardura haien bizkar uzten ari dela esan dutenak, erasotzaileak justifikatuz.

Feminismoak erakutsi digu errealitate bat aipatzeak ikusgai bihurtzen duela: indarkeria, bere adiera guztietan, gizonen eta emakumeen arteko egiturazko ezberdintasunak mantentzeko tresna nagusietako bat den heinean, ikusezin bihurtu da eta alderdi pertsonalei garrantzi handiegia ematen zaie, eta ikusarazi nahi digute indarkeriazko gertakariak arrazoi pertsonalen ondorio direla eta ez arrazoi sozialen ondorio. Ez da nahikoa indarkeria-adierazpen jakin batzuk aipatu eta salatzea, horrelako gertakari latz bat gertatzen den bakoitzean; gertakaria eragin duten arrazoietara jo behar da, sustraira jo behar da, eta hori egitera, erakundeon ardura ere bada.

Zeharkako esku hartze integralak eta iraunkorrak abian jarri behar ditugu: berbiktimizazioa baztertuta, emakumeak subjektu aktibo gisa hartuko dituzten esku hartzeak; errudun bilakatuko ez dituen esku hartzeak eta, ahots propioa, eragile aktibo diren neurrian, aitortuko dizkieten esku hartzeak. Horretaz gain, bermatu behar ditugu genero ikuspegi ahalduntzailea barnebiltzen duen artatze sistema eta erreparazio prozesuak, bai banakoak, bai kolektiboak. Giza eskubideaz ari garen heinean, instituzioen betebeharra da, alegia, mota guztietako indarkeriarik gabeko bizitzak izateko eskubideaz.

Eta zeregin hori, gure egin behar dugun konpromiso hori, gizartea osatzen dugun eragile guztiok gure egin behar dugu, hala egiten ez badugu, indarkeria matxistari eusten jarraituko dugulako. Denon erantzukizuna delako bakoitzaren eragin-eremutik aurre egitea, indarkeria matxista sortzen, biderkatzen edo normalizatzen duten heinean gure instituzio eta erakunde aldatzea: erakunde publikoak, kultur-eragileak, hedabideak, lan-arloko eragileak eta eragile ekonomikoak, ahaztu gabe banakakook dugun ardura.

Tokiko erakundeak, indarkeria matxista guztien kontra jarduteko eremu egokiak dira: erakundeak, eskolak, aisialdi edo kirol guneak, etab., betiere jendartea osatzen duten kolektibo eta arlo guztien artean burutu beharreko lana da, denok interpelatzen gaituen arazo soziala den einean.

Horregatik, indarkeria matxistaren aurkako nazioarteko egun honetan, sendo adierazi nahi dugu Euskal Herria feminista, justu eta ekitatezko baten aldeko aldarrikapena, bide horren eraikuntzan honako konpromiso hauek gure gain hartuz:

AMASA-VILLABONAKO UDALBATZAK HONAKOA ADIERAZTEN DU:

1.- Amasa-Vilabonako udalak, Emakumeen Munduko Martxak bultzatutako indarkeria matxistaren aurreko erantzun-protokoloa bere egiten du.

2.- Amasa-Vilabonako udalak Foru Aldundiari eta Emakunderi eskatzen die emakume eta gizonen arteko berdintasunaren alorreko aurrekontu-partidak handitzeko, berdintasun-zuzendaritzak eta epaitegi espezializatuak modu iraunkorrean sendotzeko eta indarreko legeria berraztertzeko konpromisoa hartzeko.

3.- Amasa-Vilabonako udalak herritarrentzako, eta bereziki emakumeentzako, dauden baliabideen gaineko informazioa eskuratzeko bideak erraztuko ditu eta dagokion lurralde mailan, indarkeria matxistaren kontrako zerbitzu-sarearen funtzionamendu egokia, elkarlana eta koordinazioa bultzatuko du, beti ere, kontuan hartuz adin txikikoak eta biktimen seme-alabak.

4.- Amasa-Vilabonako udalak, neskei, gazteei eta emakume helduei zuzendutako jabekuntza jarduerak abiatuko ditu, besteak beste ondorengo gaiak jorratu ahal izateko modu iraunkorrean: autodefentsa feminista, bikote harremanak eta harreman sexu-afektiboak, amodio erromantikoak, sexualitate libreak, etab.

5.- Amasa-Vilabonako udalak, nerabeei eta gazteei zuzendutako sentsibilizazio eta formazio jarduerak iraunkorrak abiatuko ditu emakume eta gizonen arteko harreman parekideak sustatzeko xedez, zehazki: hezkuntza sexu-afektiboa lantzeko, indarkeria matxisten askotariko adierazpenak desnaturalizatzeko, baiezko onespena lantzeko, maskulinitate ereduak lantzeko, errespetua landuz etab.

6.- Amasa-Vilabonako udalak, indarkeria matxista jasan duten emakumeen erreparazio eskubidea lantzeko jarduera iraunkorrak martxan jarriko ditu besteren artean, omenaldiak, zineforumak, bisibilizazio ekimenak (kaleen izenak edo jardunaldiak, kasu), kalte-ordainketak, akonpainamendu soziala, etab. jasoz.

7.- Amasa-Vilabonako udaletik, borroka feministaren alde hartu dugun konpromisoa berretsi nahi dugu, indarkeriarik gabeko gizarte demokratiko bat eraikitzeko bide eta tresna nagusia den heinean.

8.- Amasa-Vilabonako udalak, politika feminista aktiboa garatzeko konpromiso irmoa du eta horretarako baliabide ekonomiko eta giza baliabide nahikoak bideratuko ditu. Horrela, berdintasuna sustatzeko 30.000 euroko diru partida ezarriko du 2020. urterako eta aldi berean Amasa-Villabonan lan egingo duen berdintasun teknikari bat izateko urratsak emango ditu.

9.- Amasa-Vilabonako udalak bat egiten du mugimendu feministak azaroaren 25erako deitutako mobilizazioekin, eta jendarte osoari ere dei egiten dio mobilizazio horretan parte har dezan.

Amasa-Villabonan, 2019ko azaroaren 19an.