Villabona eta Hazparne, 83 urtez Errebotea suspertuz

"Ni ez naiz jaio inoren mende egoteko". Teodoro Hernandorenaren (1898-1994) hitz hauek bere izana eta lana ederki islatzen dituzte. Herritar askorentzat aski ezaguna da bere abertzaletasun eta euskalzaletasuna. Baina Arlo ugari ukitu zituen Hernandorenak; horiek guztietatik zizurkildarraren kuttunena pilota zen. Gehienbat errebotean jarduten zuen eta Berak argitaratu zuen 1932an errebote-jokoaren lehen araudia, euskara errazean, herriko hizkeran eta era didaktikoan. Teodoro Hernandorenarentzat euskaltasunerako bidea finkatzen zuen kirol honek. Buru-belarri jardun zuen errebotea indartzeko lanetan. Saiakera horren eredu da Hazparne eta Villabonaren arteko lehen neurketaren prestaketa, 1930ean.

83 urte pasa dira Hernandorenak Amasa-Villabonan tradizio bihurtu den norgehiagoka hori lehen aldiz antolatu zenetik. Zerikusirik ez, ordea, garai haiek eta oraingoak. "Garai zaharretan pilotalekuak betetzen diren partida egunean eta ikaragarrizko jai-giroa sortzen zen errebotearen inguruan. Beste modalitate asko daude, noski, baina errebotea da pilota-joko zaharrena", azaltzen du Pedro Miguel Alonsok "Pepo", Behar Zana KE Pelota Elkarteko idazkari eta erreboteko jokalari-ohiak –oraindik ere jolasten du, afizionatu gisa–. Errealitate soziala erabat aldatu den arren, Erreboteak bizirik dirau, eta Santio Jaiek bi herrien senidetze horri eutsi diote urtetik urtera. Noski, 2012ko edizioa ez zen gutxiago izango.

Aurtengo jaietanaldaketa garrantzitsu bat emango zen. "Hazparne eta Villabona arteko partida goizean jokatuko zen, baina beste hainbat modalitate izango ziren ikusgai Errebote Plazan. Horiek guztiak arratsaldera pasa ziren; Udalak hala proposatu zuen, jende gehiago erakartzeko xedez", dio Alonsok.

Bixente Etxaniz, Behar Zala K.E-ko kide eta errebote jokalari-ohia "13 urte eman nituen Villabonako errebote taldean. Oso oroitzapen onak ditut. Jokoa bera oso interesgarri da, nondik-norakoak ikasi behar dira, nahiko konplexua da zentzu horretan...pentsa, oraindik nik ere ez dut guztiz ikasi! Baina egia esan pena merezi du partida bat ikustea eta jokoa ulertzen saiatzea; behin ezagututa asko disfrutatzen da-eta."