Villabonako Udala

Amasa-Villabonako Udala Arigunea izango da Euskaraldian

Amasa-Villabonako Udalak, oraingoz herriko beste 55 entitatek bezala, Arigune gisa parte hartuko du Euskaraldiaren aurtengo edizioan. Horrela, Udala euskaraz lasai aritzeko gunea izango da, eta euskaraz hitz egiteko aukera bermatuko du uneoro herritarrekin dituen harreman guztietan (HAZ, Udaltzaingoa, Udal liburutegia, Gaztelekua, Olaederra kiroldegia…). Gainera, Udal langileek Ahobizi edo Belarriprest modura jardungo dute Euskaraldiak iraungo duen egunetan, hau da, azaroaren 18tik abenduaren 2ra.

Azaroaren 15etik 17ra, txapak jasotzeko aukera
Euskaraldiaren 2022ko edizio honetan parte hartzeko izena eman dutenek Ahobizi edo Belarriprest txapak jasotzeko aukera izango dute azaroaren 15 eta 17an, Villabonako Berdura plazan, 17:30etatik 19:30etara edo azaroaren 16an, Aljibeko sarreran, 17:30etatik 19:30etara. Oraindik izena eman ez dutenek ere parte hartzeko aukera izango dute, txapak jasotzeko egun eta ordu horietan izena emateko aukera egongo baita. Bestela, online izena emateko aukera zabalik dago www.izenematea.euskaraldia.eus webgunean.

Amasa-Villabonako Udalak, herriko Euskaraldiko batzordearen deialdiarekin bat egiten du eta Euskaraldian parte hartzeko gonbidapena luzatu nahi die herritarrei.

HITZEZ EKITEKO GARAIA DA!

Eragin Linguistikoaren Ebaluazioa arautuko duen Udal Ordenantza onartu du udalbatzak

Amasa-Villabonako udalbatzak pasa den urriaren 25ean egindako osoko bilkuran, udal gobernuak proposatutako Eragin Linguistikoaren Ebaluazioa (ELE) arautuko duen Udal Ordenantza onartu zen EH Bildu eta EAJ-PNV alderdien babesarekin eta PSEko zinegotziaren abstentzioarekin. Horrela, tresna berri honen sorrera, onarpena eta etorkizuneko aplikazioaren bidez Amasa-Villabonako udalak euskararen normalizaziorako hizkuntza politika eraginkorren esparruan beste aurrera urrats esanguratsu bat eman du.

Amasa arnasgune

Ordenantza honetan udalerriaren lurraldean zatiketa bat egin nahi izan du udalak; euskararen arnasgune izaera aitortzen zaio Amasako eremuari eta udalerri euskaldun izaera Villabonari. Modu horretan Amasan euskarak duen nagusitasuna babestu nahi izan du udalak, Amasako hizkuntza-errealitatea txikiagoa izanik hauskorragoa baita eta edozein aldaketak eragin nabarmena izan dezakeelako bertako hizkuntza ohituretan. 

AMASA-VILLABONAN ELE ARAUTZEKO UDAL ORDENANTZA

Zer da Eragin Lingusitikoaren Ebaluazioa (ELE)?

Eragin Linguistikoaren Ebaluazioaren helburua da lurralde-eremu (auzo, herri, hiri, eskualde) jakin bateko proiektu eta jarduera pribatu zein publikoek bertako errealitate linguistikoan izan ditzaketen balizko eraginak aurreikustea, identifikatzea eta ebaluatzea. Beste modu batera esanda, ELEk neurtzen du hirigintza proiektuek, turismokoek edota jarduera sozioekonomikoari lotutako aldaketek, esate baterako, dagokien guneetako hizkuntzaren ezagutzan eta erabileran izango duten eragina. Horrez gain, euskararen eta euskal hiztun elkartearen egoerari kalterik eginez gero, horiek murrizteko eta aurre hartzeko neurriak proposatzen dituen tresna ere bada.

Xede horretan, elkar hartuta joan beharko dute ikuspegi teknikoak, politikoak, juridikoak eta sozialak. Izan ere, Eragin linguistikoa ebaluatzeko tresna sortze hutsak ez du tresnaren bidez lortu nahi dena lortzeko biderik emango. Eragin linguistikoaren ebaluazioak adostasun politikoak, babes juridikoa eta soziala ezinbestekoak ditu, benetan, horren helburuz proiektu eta jarduera pribatu zein publikoek euskarari kalterik ez egitea lortuko badugu.

Filosofia
ELEren aplikazioak lehendik ere bistakoa zen, baina behar beste mahai gaineratu ez zen ebidentzia jarri du begien bistan: hizkuntza-politikek erabateko zeharkakotasuna izan behar dute. Alegia, ez da nahikoa euskararen aldeko politikak euskara sailetik soilik exekutatzea. Beharrezkoa da sail zein egitasmo guztietan euskara kontuan izatea, baldin eta hizkuntzaren normalizazioan neurri eraginkorrak hartu nahi badira.

Arnasguneen bilakaerak argi erakusten du, lurralde antolaketa mailan garatutako politikek eta garapen teknologikoak eremu horietako hizkuntza-politikatzat hartu diren politikek baino eragin dezente nabarmenagoa izan dutela. Esaten genuen eta esan dugu, harreman sozial guztietan hizkuntza presente dagoen neurrian, ez dagoela politika publikorik hizkuntza-erabileran eragitetik at. Beti, hiztun batzuen edo beste batzuengan, onerako edo txarrerako, eragiten dute politika publikoek. Gauzak horrela, hizkuntza-politikaren paradigma moldatu eta politikaren sail baten gisa ulertu beharrean, politikan oro har integratu beharreko ikuspegi gisa ulertu beharko litzateke. Bai norabide horizontalean, arlo edo departamentu desberdinetan; bai eta norabide bertikalean, Toki Administraziotik Administrazio Nagusiraino. Horrek politika guztiek dakarten hizkuntza errealitatearen bilakaera aintzat hartzetik, sakoneko aldaketak ekarri beharko lituzke.

Lege babesa
Gipuzkoako Foru Aldundiak eta UEMAk 2014an abian jarritako proiektua da Eragin Linguistikoaren Ebaluazioa. UEMAk kezka berezia zuen arnasguneekin. Izan ere, udalerri horietako asko hauskorrak dira soziolinguistikoki, eta ikusi izan da hirigintza proiektuek asko eragin dutela haietan. Bi erakunde horiek eginiko bideari jarraiki, 2016an, EAEko Udal Legea (2/2016 LEGEA, apirilaren 7koa, Euskadiko Toki Erakundeei Buruzkoa) onartu zuten, Eusko Jaurlaritzako legebiltzarrean, EAJ eta EH Bilduren botoekin. Bertan, 7.7 puntuan, aipatzen da udalerrietako errealitate soziolinguistikoan eragina izango duten proiektuak berariaz aztertu beharko direla ELErekin. Honelaxe dago jasota lege horretan: 

Udal euskaldunetako egoera soziolinguistikoan eragina izan dezaketen proiektu edo plangintzak onesteko prozeduran, ekimen horiek euskararen erabileraren normalizazioari dagokionez izan lezaketen inpaktua ebaluatuko da, eta ebaluazio horren emaitzen arabera egoki irizten zaizkien neurriak proposatuko dira.

Eragin Linguistikoaren Ebaluazioa, ordea, ez zen euskararen arnasguneak babesteko soilik sortu. Izan ere, 2/2016 Legeak, apirilaren 7koak, Euskadiko Toki Erakundeei buruzkoak, bere 7.7. artikuluan EAEko udal guztiei ELE egiteko bete beharra ezarri zienean, Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak eta UEMAk, elkarlanean, arnasguneetarako sortutako metodologia udal guztietara egokitu zuten, horretarako beharra ikusita. Metodologia berriarekin arnasguneak babesteaz gain, udal guztietan euskara zeharkako elementu gisa ezartzeko aukera sortu zen.

179/2019 DEKRETUA, azaroaren 19koa, Euskadiko toki-erakundeetan hizkuntza ofizialen erabilera instituzionala eta administratiboa normalizatzeari buruzkoa (https://www.euskadi.eus/y22-bopv/eu/bopv2/datos/2019/11/1905415e.shtml) 2019ko azaroaren 22an argitaratu zen. Dekretu horretan, besteak beste, ELE egiteko nondik norakoak garatu ziren. Hona hemen VI. Kapituluko 50. artikuluan ebaluatu behar diren planak eta proiektuak nola zehazten dituen:

Udalerriek behean zerrendatzen diren plan eta proiektuen hizkuntza-inpaktuaren ebaluazioa egin beharko dute, bai eta horien funtsezko aldaketenak ere, baldin eta euskararen erabileran eragina izango badute:

a) Planak: Hiri-antolamenduko plan orokorrak. Plangintza orokorra bateragarri egiteko plana. Sektorizatze-plana. Plangintzako arau subsidiarioak. Plan partzialak. Hiri-antolamenduko plan bereziak. Turismo-planak.

b) Proiektuak: Merkataritzagune handiak eraikitzeko proiektuak. Industriaguneak eta teknologia-parkeak eraikitzeko proiektuak.

2. Aurreko zerrendan aipatutakoez gain, arnasguneetako euskararen erabileran eragina izan dezaketen plan eta proiektu guztiak ebaluatu beharko dira.

UEMAk eta Eusko Jaurlaritzak Eragin Linguistikoa Ebaluatzeko (ELE) tresna sortu ondotik, bere eraginkortasuna eta balioa egiaztatu ahal izateko, tresna praktikan jartzea izan zen hurrengo urratsa. Eragin Linguistikoaren Ebaluaziorako tresnaren marko teorikoa lantzetik praktikarako saltoa eman zen lehen ariketa horiekin eta emaitza guztiz positiboa izan zela baieztatu ahal izan zuen UEMAk.

Une garrantzitsu bat markatu zuen euskararen normalizaziorako norabidean, finean, lan-molde berri baterako bidean lehen urratsa izan zela iritzi baitzion. Lehen aldiz diziplina anitzeko adituak elkarlanean aritu ziren planen eta egitasmoen hizkuntzaren inpaktua aurre-ikusten eta hizkuntza zeharlerrotasunean landu beharraren garrantzia agerian utzi zuen praktika hark. Praktika horiek egin eta gero, tresnaren balioa ezbaian jarri gabe, ELE ebaluazio lan-taldeetan aritutako kideek, hainbat ekarpen egin zizkioten erremintari. Horiek aintzat hartu eta tresna moldatzea izan zen eman zen hurrengo pausoa, esku artean duzuen tresna sortzera iritsi arte.

ELE aplikatu zaien hainbat proiektu
Dagoeneko EAEko eta Nafarroako zenbait lekutan aplikatu zaie ELE Hirigintza Plan Orokorrei, plan partzialei edo turismo planei, esate baterako. Horietan, planek izango duten neurriak neurtu dira, eta neurri horiek arintzeko proposamenak egin dira. Honakoak dira proiektu horietako batzuk:

• Alegiko Hirigintza Plan Orokorra.
• Azpeitiko udal sustapeneko etxebizitzen hirigintza proiektuari.
• Orioko Hirigintza Plan Orokorra.
• Errezilgo Hirigintza Plan Orokorra.
• Orexako Hirigintza Plan Orokorra.
• Munitibarko Hirigintza Plan Orokorra.
• Lekarozko Aroztegiko udalaz gaindiko plan sektoriala.
• Lekeitioko turismo plana.
• Orioko Hirigintza Plan Orokorra.
• Tolosaldeko Lurraldearen Zatiko plana.
• Zeraingo Elizatze auzoko plan partziala.
• Zarauzko Hegoalde guneko plan partziala.

Villabonako II. azoka ekologikoa, Udaleko Ingurumen sailak antolatuta

Villabonako Udaleko Ingurumen sailak elikagai ekologikoen azoka berezia antolatu du, iganderako, urriaren 30erako. Goizeko 10:00etatik 14:00etara, Villabonako Erreboteko plazan, besteak beste, barazkiak, esnekiak, eztia, ogia, marmeladak, olioa, arrautzak… denak ekologikoak, eskuratzeko aukera egongo da. Guztira, hamasei ekoizle egongo dira azokan, otarrea osatzeko bertako eta gertuko produktu ekologikoak eskainiz.

Eguerdiko 12:00etan AMA tabernako Javi Riverok prestatutako pintxo dastaketaz gozatzeko aukera izango dute bertaratzen direnek; bertakoa, garaian garaikoa eta ekologikoak diren elikagaiekin prestatutako pintxoak jarriko ditu aukeran, nekazaritza ekologikoa balorean jarriz. Eta, 12:30etan, Iraia Cambra bakarlari billabonatarrak Erreboteko plaza alaituko du eskainiko duen musika emanaldiarekin.

Era berean, eta goizeko 12:00etan ere bai, Zunbeltz elkarteko kideek Gau beltzerako kalabazak apaintzeko tailerra eskainiko dute etxeko txikienentzat, Erreboteko plazan.

Nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoaren sustapenerako erakusleiho paregabea izango da Villabonako II. azoka ekologiko hau; elikagai ekologikoen aniztasunaren eta kalitatearen lagin. Udalarentzat ezinbestekoa da eredu ekologikoan urratsak ematea; sektorearen iraunkortasuna ez ezik, ingurumena eta pertsonen osasuna erdigunean jartzen direlako. Gainera, garrantzitsua da tokian tokiko elikagai ekologikoekin gure egunerokotasunean elikatu gaitezkeela erakustea. Beraz, herritar guztiak animatu nahi ditu Udalak igandean Erreboteko plazan izango den II. azoka ekologiko honetara gerturatzera.

Ikusi kartela